Leerlingen zijn van nature nieuwsgierig. Ze onderzoeken van alles, bedenken oplossingen, vallen en staan weer op. Wat kun je als leerkracht doen om dit te blijven stimuleren? Hoe zorg je ervoor dat de leerlingen vanuit zelfvertrouwen en met plezier blijven groeien? De juiste complimenten en feedback kunnen daar enorm bij helpen!
Als ouder, opvoeder, verzorger en zeker ook als leerkracht wil je kinderen optimaal ondersteunen. Dat kan bijvoorbeeld met complimentjes. Wie vindt een complimentje op zijn tijd niet leuk? Maar het ene compliment is het andere niet. Wat is het effect van veel goedbedoelde complimenten eigenlijk? Feedback gaat nog een stapje verder. Hoe kunnen complimenten en feedback bijdragen aan de ontwikkeling van je leerlingen? Ik vertel je er meer over!
Psychologe Carol Dweck heeft veel onderzoek gedaan naar het effect van complimenten bij jonge mensen, van 10-jarigen tot studenten aan de universiteit. Uit haar onderzoek blijkt dat het geven van een compliment vanwege iemands talent of intelligentie zorgt voor een gevoel van waardering. Maar het zorgt er ook voor dat de ontvanger niet snel een nieuwe uitdaging wil gaan. Want: 'Wat als het mislukt en ik geen waardering meer krijg?'. Eigenlijk maken complimenten over talent of intelligentie jongeren dus extra kwetsbaar. Dweck noemt dit de fixed mindset.
Wanneer kinderen complimenten krijgen vanwege hun inzet, zullen zij een volgende uitdaging zeker aangaan. Juist omdat het losgekoppeld is van de persoon. Deze manier van prijzen geeft elke leerling de kans om te groeien! Hier heeft Carol Dweck het over de growth mindset,
In het eerste geval kan een leerling na een compliment een onzekere houding ontwikkelen of soms misschien zelfs last krijgen van faalangst. Zo ken ik een meisje wiens ouders steeds benoemden dat ze ‘toch zo slim is'. Zelf zag ik vooral een onzeker meisje dat nieuwe dingen, zoals skeeleren, niet aandurfde. Ik vroeg mij dan ook af wat er zou gebeuren als zij complimentje zou krijgen om wat ze dee. Dus haalde ik mijn skeelers tevoorschijn stelde en voor om samen te gaan oefenen. Samen durfde ze wel, dus ze ging met me mee. Ik prees haar op haar inzet en doorzettingsvermogen: na iedere val stond ze weer op en probeerde ze het opnieuw. Aan het eind van de middag was zo trots op zichzelf! Ze glom helemaal, de angst was weg en skeeleren was niet meer eng: het was juist heel leuk. En het was helemaal niet erg dat het niet in één keer lukte. Door de complimenten die ik haar gaf, had ze het gevoel dat ze aan het leren was in plaats van dat ze faalde.
Feedback geven gaat nog iets verder dan een compliment. Denk bijvoorbeeld aan de bekende tips en tops: wat ging er al goed en wat kan beter? Feedback geven kun je zo op een hele leuke manier met de leerlingen in de klas oefenen. Je laat ze aan elkaar vertellen wat ze heel goed vonden aan elkaars spreekbeurt en op welke punten iemand kan verbeteren. Het is natuurlijk het mooist als ze dat ook goed kunnen onderbouwen. Dat kan door er nog iets bij te zeggen, zoals: 'ik denk dat je verhaal nog duidelijker wordt als je de groep vaker aankijkt tijdens het vertellen'. Dit is heel leerzaam voor de kinderen. Zo leren ze dat feedback niet afkeurend bedoeld is, maar dat het juist positieve opbouwende kritiek is waarmee je jezelf kunt verbeteren. Het ontvangen van feedback is net zo belangrijk als het geven. En het daadwerkelijk toepassen van de feedback zorgt voor de groei naar de growth mindset.
Wil je meer weten over de onderzoeken van Carol Dweck? Op YouTube is van alles te vinden! Luister bijvoorbeeld de podcast The Latest Science of Growth Mindset with Carol Dweck of bekijk haar Stanford-lezing Developing a Growth Mindset.
Als leerkracht kun je de tips uit het boek Teach like a champion 2.0 inzetten om die growth mindset nog verder te laten ontwikkelen. Je zult met deze efficiënte onderwijsgewoontes zien hoe leerlingen zullen groeien. Zowel in zelfvertrouwen als in intelligentie. Dat draagt bij aan kansengelijkheid, want de lat ligt hoog voor alle leerlingen en ze worden door de vraagtechnieken allemaal uitgedaagd het beste in zichzelf naar boven te halen.
Op zoek naar meer boekentips, als het gaat om feedback en complimenten? Je vindt ze hier! Of lees hier hoe je het Complimentenspel met je klas kunt spelen.
materiaalmaker primair onderwijs en leerkracht
