U bent niet ingelogd. inloggen

Afstandsonderwijs en de kracht van spiritualiteit

In een lockdown, mét avondklok, lijkt in verbinding blijven met elkaar onmogelijk. Ook in het onderwijs leeft deze zorg. Op 5 februari a.s. wordt hier extra aandacht aan besteed tijdens de online Dag van de Kinderspiritualiteit. Deze dag in het teken van spiritualiteit kan een grote inspiratiebron zijn voor leerkrachten die proberen met hun leerlingen in verbinding te blijven. En die alles op alles willen zetten het welbevinden van hun leerlingen niet uit het oog te verliezen. Wat te doen met een scherm ertussen?

In gesprek

Bij Krachtbronnen proberen we mee te denken. We hopen leerkrachten te inspireren om buiten de lijntjes te kleuren. Wist je dat je burgerschapslessen prima online kunt geven? Mocht je inspiratie zoeken: speciaal voor de coronatijd heeft Krachtbronnen gratis online materiaal gemaakt.

Hoe verzorg je een online burgerschapsles? Het begint altijd met de relatie! Stel bijvoorbeeld voordat je met de rekenles begint een paar vragen aan de leerlingen. Gewoon om te voelen hoe het met iedereen gaat. Dit kan met de hele klas, maar ook in kleinere groepjes en natuurlijk of één op één. We geven een aantal voorbeelden van vragen die je kunt stellen.

  • Hoe gaat het met jou? Wat gaat fijn? Wat gaat minder fijn? Welke fijne en vervelende gevoelens heb je? Wat maakt je blij? Voel je je ook wel eens bang, boos, verdrietig? Waar komt dat door? Wat vind je moeilijk? Waar zie je tegenop?
  • Hoe gaat het met de anderen bij jou thuis? Wat gaat goed? Wat is lastiger?
    Heb je contact met anderen uit de klas? Met wie? Hoe? Wat is fijn aan het contact? En als je geen contact hebt, hoe vind je dat? Hoe ga je daar mee om? Kan ik je ergens bij helpen?
  • Wie vraag je om hulp en wanneer? Krijg je hulp waarmee je verder kunt? Heb je nog meer of andere hulp nodig? Zo ja welke? Kan ik of iemand anders van school dat voor jou makkelijker maken?
  • Waar heb je de meeste zin in als deze periode voorbij is? Wat ga je dan doen? Met wie?


Spiritualiteit

Spirituele sensitiviteit heeft iedereen in zich. Denk maar aan het aanvoelen van een sfeer als je ergens binnenkomt. Ook dát is spiritualiteit. Het heeft namelijk alles met jouw ‘innerlijke leven’ te maken: iets jou, dat jezelf overstijgt. Mensen zijn sociale dieren en willen zich verbonden voelen met andere mensen. Maar ook met hun omgeving, de aarde, de kosmos en het goddelijke. Volgens David Hay, schrijver van het boek The spirit of the the child, zijn er drie categorieën van sensitiviteit. Allemaal zitten ze in meer of mindere mate in ieder mens en ze kunnen ook verder ontwikkeld worden:

  • Awareness-sensing: in het hier-en-nu-zijn, dicht bij jezelf kunnen blijven. Dat is ook voor kinderen vaak best lastig. Hun hoofden worden gevuld met zorgen over bijvoorbeeld corona, examens of toetsen. Deze zorgen kunnen met een kind op de loop gaan, voor stress zorgen en je ongelukkig maken.
  • Mystery-sensing: oog hebben voor de kleine wondertjes om je heen, zoals de jonge katjes die net geboren zijn. Maar tegelijkertijd ook het zoeken naar antwoorden op de grote vragen. Hoe kan het dat die lieve buurvrouw nu zo ziek is en waarschijnlijk doodgaat? Is dat eerlijk en waar gaat ze naartoe?
  • Value-sensing: het besef van wat echt van waarde is. Zowel in het klein als in het groot. Dus dat je naar school mag en dat het goed gaat met je familie en vrienden. Maar ook het duurzaamheidsvraagstuk: dat de aarde niet verder opwarmt, waardoor nog meer planten en dieren zullen uitsterven.

In een lockdown worden mensen meer op zichzelf teruggeworpen en keren ze naar binnen. Een mooi moment om die spirituele binnenkant eens nader te verkennen en hier kracht uit te halen! Ieder mens krijgt in zijn leven te maken met verdriet, mislukkingen en pijn. Of perioden waarin het gewoon even wat minder goed gaat. Dat is lastig in een samenleving waarin dat eigenlijk helemaal niet lijkt te passen. En hoe je daarmee omgaat, is een spirituele vraag voor ons allemaal. Hoe leren we weer terug te veren als we gevallen zijn? Een vraag die ook voor kinderen erg belangrijk is.

Veerkracht

Wat maakt je leerlingen veerkrachtig, wat helpt ze om te kunnen blijven groeien? Waarom krijgt een mens te maken met tegenslag? Leerkrachten kunnen leerlingen helpen, door ze te leren dat ze mogen vallen en daarna weer op kunnen staan. Praat dus met de kinderen over deze lastige tijden en geef ze de ruimte hun worstelingen te delen. Zo zullen ze merken dat ze niet alleen zijn. Door het delen van die gevoelens ontstaat er verbinding tussen de leerkracht en leerlingen, en tussen leerlingen onderling. Dat bewustzijn draagt bij aan de ontwikkeling van veerkracht; je hoeft het allemaal niet alleen te dragen!


Voelen en delen

Het gevoel van spiritualiteit, dat we er alleen maar zijn omdat die ander er is, spreekt mij persoonlijk erg aan. Daarmee wordt voor mij het gevoeld bevestigd dat we aan elkaar ‘vastzitten’, en dat wat ik doe impact heeft op mijn omgeving. Daarom vind ik het belangrijk om je bewust te zijn van die verbondenheid. Dus: verwonder je over de mooie dingen die gelukkig ook gebeuren en besef hoe waardevol contact is!

Een prachtige manier om met spiritualiteit bezig te zijn is lezen. Er zijn zoveel mooie boeken over mensen in allerlei omstandigheden, over de hele wereld. Mensen en kinderen die dezelfde dingen meemaken en hier op een bepaalde wijze mee omgaan. Daar kun je kracht en inspiratie uithalen en draagt ook nog eens bij aan de ontwikkeling van het spirituele bewustzijn van kinderen. Zo ontwikkelen ze hun eigen levenshouding. En dat is burgerschap mèt!


Leestips

I give you my heart van Pimm van Hest en Sassafras De Bruyn

Prachtig boek om online voor te lezen. Een poëtisch spiritueel sprookje over Yuto, die een speciaal cadeautje krijgt van zijn opa. Dat verandert zijn leven, geeft hem comfort, warmte en beschutting. Het is een cadeautje dat om doorgeven vraagt. Een verhaal over relaties en verbondenheid.

 

Vriendschap is alles van Stine Jensen

Dit is een leuk boek om aan te bevelen bij de leerlingen of met elkaar over in gesprek te gaan. Er zijn veel verschillende soorten vrienden, zelfs virtuele. Maar kun je ook bevriend zijn met je huisdier of met je familie? En waarom is vriendschap belangrijk? Een boek vol vragen en weetje én een quiz.

Aan alle scholen en leerkrachten: veel inspiratie toegewenst!

 

Meer weten over de online Dag van de kinderspiritualiteit? Bekijk hier het programma voor 5 februari 2021. 

 

Ineke Struijk

materiaalmaker primair onderwijs en leerkracht



< Terug naar nieuws overzicht

Nooit meer iets missen?

Laat je mailadres achter en ontvang regelmatig interessante berichten
met achtergrondinformatie uit het vakgebied en leuke tips.

Ik wil niets missen

Krachtbronnen nieuwsbrief