De scholen zijn weer begonnen! En iedereen is een zomer vol gebeurtenissen rijker. Ben je dit jaar thuis of in Nederland gebleven, of ben je naar het buitenland geweest? Misschien had je eindelijk tijd en rust om die ene mooie film te kijken, of je boek uit te lezen. Hoe dan ook: jij én je leerlingen hebben vast genoeg leuke dingen meegemaakt. En nu is het tijd om samen aan het werk te gaan. Dat komt vast goed na zo’n lange vakantie!
Vakantie: welk kind wordt daar nou niet blij van? Lekker lang in hun pyjama rondlopen en een beetje niksen, of samen films kijken en laat naar bed. Maar ook extra veel buiten spelen met vrienden, of bijvoorbeeld samen buiten picknicken en af en toe een uitstapje met familie. Heerlijk!
Voor deze kinderen heb ik goed nieuws, want ook je hersenen worden heel blij van vakantie. Door de rust wordt er namelijk veel ‘opgeruimd’ in je hoofd. Zie je hersenen als een grote kast met laatjes, waar alle geleerde informatie netjes in wordt opgeborgen. En als je het dan weer nodig hebt, weet je als vanzelf het juiste laatje te vinden. Handig hè?
In de vakantie wordt er trouwens gewoon bijgeleerd. Vaak zijn de kinderen dan in een andere omgeving, zien ze dus andere dingen dan ze gewend zijn en ontmoeten ze nieuwe mensen. Ook zijn ze meestal meer buiten. De hersenen worden dus op een andere manier aangesproken dan in hun dagelijkse routine. Dat is goed voor de frontale hersenkwab, die verantwoordelijk is voor stressregulatie, aandacht en concentratie, planningsvermogen en leervermogen. Zo'n vakantie is dus nog nuttig ook!
Maar nu is het toch écht weer tijd naar school te gaan… En met die ‘uitgeruste’ hersenen komt dat vast helemaal goed.
Een nieuw schooljaar is voor veel kinderen een beetje spannend. Ze zijn bijvoorbeeld zenuwachtig over wat ze in het nieuwe leerjaar kunnen verwachten. Misschien zijn de dingen die ze moeten leren wel heel moeilijk! Of er zijn zorgen om nieuwe kinderen in de klas, want zouden die aardig zijn?
Om onrust weg te nemen, helpt het als het thuisfront weer een beetje een vast ritme opbouwt. Bijvoorbeeld door op tijd naar bed te gaan. Hebben ze in de vakantie hun klasgenootjes weinig gezien, dan is het leuk om in de laatste week alvast een of twee speelafspraken te plannen. En dan heb je nog de praktische voorbereiding op het nieuwe schooljaar. Nieuwe gymschoenen kopen, een agenda uitzoeken. Het helpt allemaal bij de voorbereiding. Een einde-vakantie-ritueel is ook een aanrader! Zo haalden wij vroeger altijd frietjes op de laatste vakantiedag.
Maar hoe de kinderen zich thuis op het nieuwe schooljaar voorbereiden, heb je als leerkracht natuurlijk niet in de hand. Wil je met je klas een vliegende start maken, bedenk dan met de kinderen een begin-van-het-schooljaar-ritueel. Zo zorg je dat jullie samen met een goed gevoel aan het nieuwe jaar beginnen.
Als alle kinderen elkaar na de vakantie eindelijk weer zien, is het leuk om met elkaar te delen wat ze hebben meegemaakt. Iedereen is op zijn eigen manier op ontdekkingsreis geweest en het liefst willen de kinderen met alle klasgenoten tegelijk praten. Dat kan natuurlijk niet.
Hoe houd je het dan wel overzichtelijk? Je kunt bijvoorbeeld werken met kleinere groepjes, die iedere gespreksronde wisselen van samenstelling. Zo krijgt iedereen een aardig beeld van wat de anderen hebben meegemaakt tijdens hun vakantie.
Of spreek met de kinderen af dat iedereen één foto van de vakantie meeneemt. Een paar keer per week is er dan vast een momentje te vinden om in de groep verhalen te delen naar aanleiding van de foto. Zo komt iedereen aan de beurt en houd je in de eerste week het vakantiegevoel nog een beetje vast.
En dan is het zover: er moet weer gewerkt worden! Wat kunnen de kinderen verwachten van dit jaar en hoe bereiden ze zich hierop voor?
Ook dit jaar zullen de kinderen weer veel nieuwe dingen (moeten) leren en dat is niet voor iedereen even makkelijk. Bespreek daarom in de klas dat je elkaar als groep nodig hebt. Samen leren en werken lukt vaak beter dan alleen. Je kunt elkaar helpen, maar ook leren van elkaar. Het Krachtbronnen-thema Kracht van samen sluit hier goed op aan. In dit thema leren leerlingen hoe belangrijk het is om samen te werken en dat iedereen daar een eigen rol in heeft. Zo ervaren ze de kracht van samen: 1+1=3!!
In modern onderwijsjargon wordt samenwerken wel als een 21ste eeuwse vaardigheid beschreven. Maar natuurlijk is dit net zo goed een 19de eeuwse vaardigheid. Wel staat het samenwerken in een andere context dan twee eeuwen geleden. Daarom blijft dit thema belangrijk, want er zijn maar weinig dingen die je echt alleen doet. Net als bij de andere thema's maakt dit thema gebruik van muziek, (animatie)filmpjes, luisterverhalen, groepsopdrachten, individuele opdrachten en reflectie.
Kracht van samen is ontwikkeld voor groep 6, 7 en 8. Het is een thema over alles wat je niet alleen kunt. Het gaat bijvoorbeeld over communicatie, samenleven en regels, vooroordelen en erbij horen.
Meer weten of dit thema of de andere thema’s van Krachtbronnen? Je kunt ze hier terugvinden.
Om een potje voetbal op het plein écht leuk te maken, moet je verder denken dan alleen maar ‘rennen en scoren’. Want als je voor je begint goede afspraken maakt over de rolverdeling, speel je als team beter en wordt het spelletje nog leuker! Hoe ervaren jouw leerlingen dat?
Deze opdracht vind je terug in het thema Kracht van samen.
📚 Over het begrip 'samen' zijn natuurlijk vele mooie boeken en films gemaakt. Ik heb een paar van mijn favorieten voor je verzameld. Bekijk mijn lees- en kijktips (voor kinderen) hier.
Of snuffel hier door de andere les- en leestips die we in de afgelopen tijd voor je hebben uitgewerkt!
materiaalmaker primair onderwijs en leerkracht
