U bent niet ingelogd. inloggen

Boekentips: verhalen over rituelen

Mensen en rituelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Rituelen geven betekenis aan speciale momenten in het leven. Ook kinderen hechten waarden aan rituelen. Ben je op zoek naar handvatten om met je klas over rituelen te praten, of wil je de kinderen kennis laten maken gewoontes uit andere culturen? Dan zijn deze boekentips van juf Ineke wat voor jou! Inclusief een filmtip als bonus.

Doodgewoon - Bette Westera

Een voorleesboek met gedichtjes over de dood en over het leven na de dood. Het gaat over de vragen die je kunt hebben over de dood en hoe je omgaat met het verlies van iemand. Ook rituelen komen in de gedichten langs. Zoals bloemen leggen op het graf, of het uitstrooien van iemands as.
Met de gedichten in dit boek maak je een moeilijk onderwerp als de dood makkelijker bespreekbaar bij kinderen. De illustraties zijn een prachtige toevoeging. 

 

Yuna's maan - Hans Hagen

Op het eiland waar Yuna woont, verzamelen alle bewoners zich bij volle maan altijd om een zwarte steen. Volgens het ritueel vertelt Yuna’s oma dan verhalen, terwijl iedereen ademloos naar haar luistert. Maar op een zekere dag wachten de bewoners tevergeefs bij de steen. Het schip met Yuna’s opa wordt namelijk vermist en haar oma dwaalt over het eiland. Ze vraagt Yuna om haar plaats in te nemen als verhalenverteller. Alleen weet Yuna niet wat ze de bewoners moet vertellen. Ze kan het niet, ze wil het niet en ze durft eigenlijk ook niet. Ze is pas twaalf!

Een mooi verhaal over het vaste ritueel van een groep eilandbewoners. Naarmate Yuna's oma ouder wordt, is het logisch dat het ritueel verandert. Daarom vraagt oma Yuna deze taak van haar over te nemen. Hoe kan Yuna over haar onzekerheid heen stappen en oma's plaats als verhalenvertelster innemen? 

 

Mama Panya’s Pannenkoeken - Mary & Rich Chamberlin en Julia Cairns

Mama Panya bakt vanavond pannenkoeken. Samen met haar zoontje Adika gaat ze naar de markt om boodschappen te doen. Maar als Adika onderweg iedereen die ze tegenkomen enthousiast uitnodigt, maakt Mama Panya zich een beetje zorgen. Hebben ze wel genoeg eten voor iedereen? Gelukkig neemt iedereen die uitgenodigd is zelf ook iets mee om te delen met de rest.

In de Afrikaanse cultuur gaat het om samen zijn, verhalen vertellen en zingen en je verbonden voelen met elkaar en de natuur. Deze rituelen vind je terug in dit vrolijke verhaal dat gaat over gastvrijheid en samen delen. 

 

Filmtip: The breadwinner

In deze prachtige animatiefilm is het Afghaanse meisje Parvana de heldin. Het leven in Afhanistan wordt beheerst door de Taliban. Boeken zijn verboden en vrouwen en meisjes mogen de straat niet op. Parvana groeit op in een gezin waar elke dag slechts rijst met rozijnen wordt geserveerd. Van haar vader, die leraar is, leerde ze lezen en schrijven. Als haar vader wordt opgepakt door de politie en in de gevangenis terechtkomt, teert Parvana op het ritueel van de verhalen die haar hij haar vertelde. Door deze verhalen leerde Parvana wat er zich in de wereld afspeelde.

De traditie van de verhalen die haar vader met haar deelde, helpt Parvana om een ankerpunt te creëren in tijden van oorlog en chaos. Het herinnert haar aan hoe het ook kan zijn en geeft haar hoop. Parvana knipt haar haren af en gaat als jongen de wereld in. Ze verdient geld en zorgt voor eten voor het gezin, door brieven voor te lezen aan ongeletterden en andere klusjes te doen. En ze vertelt verhalen aan haar kleine broertje en haar vriendin, zoals haar vader dat bij haar deed.

Hoewel er in Kaboel angst en geweld heersen, probeert Parvana haar vader te vinden. Uit de verhalen die haar vader haar vertelde, haalt ze de moed om door te gaan.

 
Ook het Paasfeest bestaat uit rituelen. Ben je op zoek naar een origineel verhaal, passend bij Pasen en de gekke tijd waarin we leven, om voor te lezen in de klas? In samenwerking met Erik Renkema delen we graag een hoopvol Paasverhaal met je.
Erik schreef een prachtig verhaal dat gaat over dikke muren, zwarte rook, vriendschappen die doodbloeden... Maar ook over hoop: over volhouden, witte rook, bloemen, hernieuwde vriendschappen en een nieuw begin. Je kunt het hier downloaden.
 
Op zoek naar nog meer boekentips? Bekijk dan het overzicht van het extra gratis materiaal dat we voor je hebben verzameld, want ik heb er al heel wat gedeeld! Je herkent de tips aan plaatje met een stapel boeken. 
 
Lees hier mijn artikel over het belang van rituelen of laat je inspireren door mijn tip voor in de klas, waarbij het draait om een nieuw begin (extra leuk rond Pasen of het begin van de lente).
 

Ineke Struijk

materiaalmaker primair onderwijs en leerkracht